|
| Türkçe adi |
YOGURTOTU |
| Türkçe Diger Adlari |
Çobansüzegi - Kazotu - Sünnetliceotu - Sünnetlikotu - Yapiskanotu |
| Latince Adi |
Galium aparine |
| Ingilizce adi |
Cleavers |
| Diger Adlari |
Bedstraw - Catchweed - Clabber grass - Cleaverwort - Clivers - Coachweed - Goose Grass - Goosegrass - Goose's hair - Gosling weed - Gravel grass - Grip grass - Hedge - burs - Loveman - Milk sweet - Poor robin - Savoyan - Scratchweed - Stick - a - back - Sticky - willie - Sweethearts |
| |
| Familyasi |
Rubiaceae(Madder) |
|
| Botanik Bilgisi |
Galium aparine denen Yapiskanotu ülkemizde 2000 m yüksekliklere kadar rastlanir. Avrupada ise 2300 m ye kadar rastlanmaktadir.Tek yillik bitki olup boyu 1,5 m ye kadar uzayabilir. Gövdesi dört köse olup üzeri çengele benzer ince killarla örtülüdür. Gövdenin alt bölümü çok dallidir. Dallarinda üzerleri killarla örtülü çember biçimi 6 - 8 sivri yaprak dizilidir. Çiçekler yaprak koltuklarindan çikarlar, sapli, 4 mm çapinda 4 adet taç yapraklidir. Renkleri beyaz olup mayistan ekime kadar açar ve toplu olarak semsiye biçiminde görünürler. Meyveleri kahverengimsi, tüylü ve karsilikli çiftler halinde, boylari 3 - 4 mm dir. Hayvan ve insanlara yapisarak bir yerden digerine tasinirlar.
Galium verum denen bir diger türü yogurtotu daha çok yüksek yerlerde bulunur. 30 - 60 cm kadar uzar ve altin sarisi çiçekler açar. Bala benzeyen kuvvetli bir kokusu olan bu tür temmuz ayinda toplanir. |
| |
| |
Galium mollugo denen 3.türü kazotu veya çobansüzegi diye bilinir ve sari - beyaz çiçekler açar. Her 3 türüde ayni derecede yararlidir. |
| Kokusu - Tadi |
Tüm bitkinin hos bir kokusu olup tadi acimsidir. |
|
|
| |
Yogurtotu lenf ve kan temizleyici, deri hastaliklarinda ve kanser hastaliklarinda yararlidir. |
| Çayi ile sürekli yapilan gargaralar guatr agrilarini hafifletir ve ara sira yutulan yudumlarla 4 - 6 haftalikbir kür sonucu guatr epeyce küçülebilir. |
| Yine yogurtotu çayi ile yapilan gargaralar ses telleri kisikliklarina da çok iyi gelir. |
| Böbrek, karaciger, dalak ve pankreasi toksik atiklardan temizler. Lenf sistemi hastaliklarinda çokfaydalidir. Böbrek hastaliklari ve iltihaplarinda çok faydalidir. Özellikle esit miktarda altinbasak ve sariballibaba ile karistirildiginda 2 haftada oldukça iyi neticeler alinabilir. |
| Yine dil kanseri, girtlak tümörleri, deri kanserleri ve kanser siskinliklerinde faydali oldugu söylenir. |
| Agiz yaralarinave bogaz iltihaplarina yogurtotu çayi gargaralari iyi gelir. |
| Yogurtotu kremi belkemigi incinmelerine iyi gelir. |
| Tiroit bezi rahatsizliklarinda da yogurtotu gargarasi iyi gelmektedir. |
| Dogum lekelerine karsi merhemi çok etkilidir. |
| Cilt yaralarinin iyilesmesinde çok yararlidir. |
| Mesane iltihaplarina çayi iyi gelir. |
|
| |
Öngörülen ölçüler içinde alindigi takdirde belirgin bir yan etkisi yoktur. |
|
| Diskilama sistemi |
Sistithastalarinin iyilesmelerine yardimci olur. |
| Immün sistem |
Folklorik bilgilere göre lenf dügümleri ile ilgili adenitis iltihaplanmasini hafifletir. |
| |
Lenfatik sistem fonksiyonunu gelistirir. |
| Solunum sistemi |
Folklorik bilgilere göre bademciklerin iltihaplanmasini hafifletir. |
|
| Vitaminler |
|
| Mineraller |
|
| Kimyasallar |
Glycoside'ler: |
| |
Quinone'lar: Anthraquinone Glycoside'ler:Galiosin |
| |
Polyphenol'ler:Tannin'ler Bioflavonoid'ler |
|
| Toplanmasi |
Mayistan ekime kadar topragin 3 - 4 cm üstünden kesilerek toplanirsa da nisan - mayis arasi henüz tam yesil halde toplananlar daha faydalidir. Ince bir sekilde serilerek veya küçük baglamlar halindeasilarak gölge ve havadar yerlerde kurutulur. |
| |
| Saklanmasi |
Kuru ve agzi siki kaplarda saklanir. |
| Yararlanilan Kisimlari |
Kuru ve taze çiçekli bitkiden ve taze bitkinin suyundan yararlanilir. |
| Kullanma Sekli |
Içten ve distan kullanilir. |
| Hazirlanma Biçimi |
Ilaç olarak çay ve suyundan yararlanilir. |
| |
Çay : 2 çay kasigi taze veya kuru bitki 150 ml kaynar su ile haslanir ve 10 dakika demlenip, süzülür. |
| |
Çay : 2 çay kasigi taze veya kuru bitki 150 ml soguk suda 2 - 4 saat demlenir, sonra yavasca isitilarak |
| |
1 dakika kaynatilir ve 10 dakika da demlenmeye birakilip süzülür. |
| |
Öz su :Taze bitki preslenerek elde edilir, su ile inceltilerek içilir. |
| |
Merhem : 500 gr tereyagi iyice kizdirilip içine 4 avuç dolusu ince kiyilmis taze yapiskanotu veya |
| |
yogurtotuatilip köpüklenme baslayincaya kadar karistirilir. Atesten alinarak ertesi güne kadar |
| |
bekletilir. Ertesi gün isitilip süzülerek kapali kaplarda buzdolabinda saklanir. |
| Tavsiye edilen dozajlar |
Yogurtotu tentüründen günlük 9 - 15 ml alinabilir. |
| Ticari bulunabilirlik |
|
| |
|
|
| Ana Vatani |
Tüm Avrupa, Orta ve Ön Asya da yetisir. Kuzey ve Güney Amerikaya götürülerek yetistirilmistir. |
| Yetistigi bölgeler |
Ankara, Adana, Antalya, Bolu, Çanakkale, Erzincan, Gaziantep, Istanbul, Mardin, Mugla, Samsun veYozgat yörelerinde yetisir. |
| Tarihçe |
Avrupada cilali tas devri kazilarinda yogurtotu ve türlerinin pek çok tohumu bulunmustur. Tarih öncesinden beri taninidiginin isareti olan bu bulgularin bitkinin peynir yapiminda kullanilmis olabilecegi düsüncesine varilmasina neden olmustur. Günümüzde de Ingiltere nin bazi yörelerinde özdes amaçla kullanilmaktadir. |
| |
| Yunanlilar ve Romalilar sarapla karistirarak yilan isirmasi ve böcek sokmalarinda içerek, kulakagrisinda da distan kullanmaktaydilar. |
| Hipokrates menstrüasyon söktürücü olarak önermistir. |
| Ortaçag hekimleri deri döküntüleri, guatr, iskorbüt, karaciger hastaliklari, ödem gibi rahatsizliklarda kullanmislardir. |
| Matthiolus kanseri tedavide kullanmis ve Künzle de taze suyunu sismanliga karsi kullanmis ve guatr tedavisinde içilerek ve distan pansuman olarak önermistir. |
| Irlanda da halk arasinda kahve yerine kullanilmaktadir. |
| Inançtaki yeri |
|
